Efendijin zavjet
Mladi okupljeni oko CAT Bosna i Hercegovina završili su snimanje dokumentarnog filma o tuzlanskom muftiji Muhamedu Šefketu efendiji Kurtu, pod nazivom "Efendijin zavjet" u čijoj je realizaciji učestvovao veći broj istoričara, hrišćanskih i islamskih vjerskih službenika, predstavnici Grada Tuzla i direktni potomci Efendije Kurta. Ime tuzlanskog muftije Kurta upisano je zlatnim slovima u istoriju ovih prostora i predstavlja sinonim za požrtvovanost i temelj suživota kakvom se teži.Malo je ljudi u tragičnoj i krvavoj istoriji nekadašnje Jugoslavije i sadašnje Bosne i Hercegovine koji zaslužuju da im se ime pamti i spominje kao što je to ime Muhameda Šefketa ef. Kurta koji je nesebičnim zalaganjem na Badnji dan 1942. spasio veliki broj tuzlanskih Srba, Roma i Jevreja od planiranog pokolja.
Da ovaj plan Tajnog odbora za istrebljenje Srba i Jevreja u Tuzli ipak bude osujećen zaslužan je Muhamed Šefket efendija Kurt (1879. – 1963.)
Svoj uticaj efendija Kurt je iskoristio da spriječi progon srpskog, jevrejskog i romskog stanovništva.
Saznavši za ustaški plan, s grupom uglednih Tuzlaka zatražio je hitan prijem kod nemačkog komandanta grada Hohbajera i njegovog zamenika, potpukovnika Vista, od kojih je zatražio da spreče zločin.
Nemačka komanda je odmah istakla plakat sa tekstom upozorenja da niko ne smije nikoga zlostavljati, oduzimati ili rušiti tuđu imovinu i dirati živalj koji slavi.
Da su se Njemci u donošenju takve odredbe rukovodili svojim interesom, po svoj prilici, bio je svestan i efendija Kurt.
Zato je, u nastojanju da učvrsti njihov demarš otišao u Zagreb zatraživši od Andrije Artukovića da ustaše ne diraju mirno srpsko stanovništvo.
Zahvaljujući angažmanu efendije Kurta u Tuzli nije bilo masovnih zločina nad Srbima u Tuzli.
Iste godine efendija Kurt je ostao bez dva sina – Envera, člana Agitpropa NOB-a i Asima, pripadnika NOB-a, koji dobija pegavi tifus i strada na nepoznatoj lokaciji.
Do kraja rata je izgubio još jednog sina, Fadila, ubijenog 1945. pod nerazjašnjenim okolnostima.
Enver, Asim i Fadil su bili troje od ukupno osmoro dece koliko je efendija Kurt imao sa suprugom Arifom.
Jugoslovenske vlasti su ga odlikovale Ordenom bratstva i jedinstva prvog reda iako je bio vjerski službenik iz bogate porodice i, samim tim ,,prirodni neprijatelj proletarijataʼʼ.
Efendija Kurt bio je rođen u Travniku, a najpre je službovao u Banjaluci od 1914. godine, da bi 1925. prešao u Tuzlu.
Kada je 1963. godine preminuo efendija Kurt, tuzlanski prota Đorđe Jovanović je održao govor na njegovoj sahrani kojoj je prisustvovalo više od 10.000 ljudi.
Tom prilikom je bila uslišena intimna i neuobičajena molba prote Jovanovića da on bude taj koji će u efendijin mezar sići prije njega, dočekati tabut s efendijinim tijelom i položiti ga u raku.
O tom događaju je pisao i Meša Selimović, opisujući efendiju Kurta kao „dinamičnog, plemenitog, neustrašivog čoveka” koji je svoj „veliki ugled založio da bi spasavao ljude iz ustaškog zatvora”.
Znameniti pisac je naveo i da je na pogrebu efendije, među brojnim okupljenima, bilo „najviše Srba – seljaka iz okoline Tuzle”.
Nažalost, danas se ime plemenitog Šefket-efendije spominje veoma rijetko, a njegov je uloga u spašavanju srpskog stanovništva Tuzle prvorazredno važna.
…
Premijera dokumentarnog filma održana je u sredu, 15. decembra 2020. godine, u prostorijama Narodnog Pozorišta u Tuzli.
Ovaj film je realizovan zahvaljujući podršci programa Bosnia and Herzegovina Resilience Initiative (BHRI) koji sprovodi Međunarodna organizacija za migracije (IOM) uz finansijsku podršku Američke agencije za međunarodni razvoj (USAID).
#Mladi #CAT #VišeOdAktivizma