Kada je potrebno nositi masku?
- Zaštitnu masku nije potrebno koristiti tokom kratkog boravka napolju, poput odlaska od kuće do škole ili posla, odlaska do prodavnice i slično. Maske nije potrebno nositi ni tokom boravka u zatvorenom prostoru.
- Zdrave osobe: ukoliko vani boravite više sati dok je zrak zagađen „OPASNO” po Indeksu kvaliteta zraka (veći od 300) izloženost se može smanjiti nošenjem maske.
- Kada je zrak „VRLO NEZDRAV” ili „OPASNO” zagađen maske bi morali nositi svi koji po prirodi posla borave vani: poštari, policajci na raskrsnicama, radnici na gradilištima itd.
- Osobe oboljele od hronične bolesti pluća ili srca, starije osobe i trudnice trebaju ili izbjegavati da uopšte izlaze vani ili vanjske aktivnosti smanjiti na minimum već kad je kvalitet zraka označen kao „VRLO NEZDRAV” (Indeks kvaliteta zraka veći od 200). Ukoliko moraju boraviti napolju, izloženost treba smanjiti upotrebom maske. Ukoliko pod maskom osjete neugodu, mogu masku skinuti i odmoriti se.
- Starije osobe, trudnice i oboljeli od bolesti srca i pluća koji teškoće s disanjem imaju i pri mirovanju ili lakšim naporima trebaju prije korištenja maske konsultovati ljekara. Trudnice tokom drugog i trećeg trimestra trudnoće već mogu imati probleme s disanjem i smanjen kapacitet pluća. Ukoliko se osjećaju neugodno, trebaju odmah prestati koristiti masku.
Kako odabrati masku?
- Potražite masku s oznakom EN 149: one su namijenjene smanjenju izloženosti zagađujućim materijama u zraku: česticama, gasovima i pari. Prema sposobnosti zadržavanja lebdećih čestica, klasificirane su u tri klase:
- FFP1 može zadržati 80% čestica nošenih zrakom
- FFP2 može zadržati 94% čestica nošenih zrakom
- FFP3 može zadržati 99% čestica nošenih zrakom.
Za zaštitu od zagađenja lebdećih čestica u zraku preporučuje korištenje maske sa oznakom EN 149 FFP2 ili EN 149 FFP3.
Da li pomaže nošenje hirurške maske, šala ili marame?
- Obične hirurške maske NE MOGU efikasno filtrirati opasne fine lebdeće čestice (manje od 2,5 mikrona), premda pravljenjem barijere između nosa i usta smanjuju neugodu koju uzrokuju magla i veće iritirajuće čestice takođe prisutne u zraku.
- Šal i marama vas ne mogu zaštiti od finih lebdećih čestica.
Da li je hirurška maska isto što i maske EN 149 FFP2 ili FFP3?
- Hirurške maske i maske EN 149 služe različitim namjenama. Hirurške maske su dizajnirane da zaštite okolinu od pljuvačke onoga koji nosi masku. Zdravstveni radnici nose maske da ne bi svojim bakterijama inficirali pacijente.
- Maske EN 149 dizajnirane su da osobu koja ih nosi zaštite od lebdećih čestica. Maska može pružiti visok nivo zaštite od lebdećih čestica pod uslovom da se pravilno stavi na lice i da tokom nošenja dobro prijanja na lice.
Kako se stavlja maska?
- Masku stavite na lice tako da vam prekrije nos i bradu.
- Prebacite vrpce preko glave; jednu vrpcu postavite ispod ušiju, drugu iznad ušiju (vidi sliku).
- Čvrsto pritisnite metalni ili plastični dio na vrhu maske tako da maska što bolje prione uz lice.
- Maska mora dobro prijanjati uz lice! Efikasnost maske zavisi i od toga koliko dobro prijanja uz lice, što će – između ostalog – zavisiti od veličine i oblika lica, dlaka na licu, dizajna maske i načina na koji se nosi.
Koliko se dugo maska može koristiti?
- Masku morate zamijeniti čim disanje pod maskom postane otežano ili kada se maska zaprlja iznutra.
Ukoliko imate problema sa srcem ili plućima, prije korištenja maske obavezno konsultujte svog ljekara!
Preuzeto sa: zrak.ekoakcija.org
